αρχαία πατήματα, μονοπάτια, Αμοργός, Μάιος 2015 ©

Το blog urban travel tales από το Μάιο 2012 που ξεκίνησε στοχεύει να υπενθυμίζει τον πλούτο της Πολιτιστικής Κληρονομιάς και την ανάγκη άμεσης δραστηριοποίησης για τη προστασία του περιβάλλοντος. Έχει βραβευτεί 3 φορές από ομάδες bloggers.
Τα κείμενα που αναρτώνται είναι πρωτοεμφανιζόμενα κείμενα μου, αποτέλεσμα ενδελεχούς έρευνας, επιμέλειας και προσωπικής εμπειρίας. Η προσέγγιση μου είναι η ταξιδιωτική της αναζήτησης, όχι η τουριστική.
Συνοδεύονται από δικές μου φωτογραφίες, σε άλλη περίπτωση αναφέρεται η πηγή.
Οποιαδήποτε αναδημοσίευση ή αναπαραγωγή του περιεχομένου καλύπτεται από τα δικαιώματα του copyright. 

Καλή περιήγηση! 

Λίζα Σαμλόγλου 

2015 © Copyright. All rights reserved – first posted June 2015, revised August 2018, June 2022

Don DeLillo, Royal Festival Hall, Southbank/London, 4 June 2015

Χθες  βράδυ,  4  Ιουνίου  2016,  στο  κατάμεστο Royal  Festival  Hall,  Southbank,  στο  Λονδίνο, ο Don DeLillo, ένας  γίγαντας  της  λογοτεχνίας, “a  giant  of  literature”  όπως τον  σύστησε  δικαίως  ο  παρουσιαστής,  μάς αφηγήθηκε πολλές ιστορίες με την ήσυχη βαθιά φωνή του. Μάς είπε πως την εποχή που έμενε στην Ελλάδα και έγραφε το ‘The Name’ (1982) / Τα Ονόματα (Εστία,1996) βρέθηκε στην Κρήτη και αντικρύζοντας στην  αρχαία ελληνική γραφή είδε «τα σχήματα των γραμμάτων να ταιριάζουν με τη λέξη». Μίλησε για μια σχεδόν μυστικιστική εμπειρία, για το μυστήριο της γλώσσας, «σαν να γεννά η λέξη τη λέξη». Και η φράση γεννάει τη φράση και βλέπει το κείμενο να ξεδιπλώνεται μπροστά του, το ακολουθεί, δεν το αρνιέται, δεν το απορρίπτει, δέχεται τις λέξεις, τις σκέψεις, να δει που θα τον βγάλουν παρακάτω.

Προς το τέλος της ομιλίας του ο Don DeLillo με τον ίδιο ήσυχο τόνο του στοχαστή και τη ρεμβαστική ενατένιση του παραμυθά μάς είπε πως βήμα το βήμα ταξιδεύει σε τόπους που πιθανώς να τον εμπνεύσουν. Ομοίως ταξιδεύει μέσα από ταινίες και φωτογραφίες, ό,τι ενεργοποιεί το στοιχείο της ανακάλυψης, περίεργος να δει πού θα τον βγάλουν παραπέρα.

Γεννημένος το 1936 από γονείς Ιταλοαμερικανούς μεγαλωμένος από κοντά με τους Ιταλούς παππούδες του, ανάμεσα σε δυο γλώσσες και κουλτούρες, συνεχίζει να γράφει στην παλιά του γραφομηχανή, για να ακούει τον ήχο της. Αυτή η «προσκόλληση στο παλιό» δεν τον εμποδίζει να είναι πολυγραφότατος. Ο λόγος του μεστός με χιούμορ χωρίς κορώνες. Επί μιάμιση ώρα ούτε βήξιμο δεν αντήχησε στο θέατρο.

Απάντησε στις ερωτήσεις από το ακροατήριο που ακολούθησαν χωρίς την παραμικρή έπαρση, χωρίς διάθεση διδακτισμού απέναντι στην πλειοψηφία από νέους ανθρώπους που αποτελούσαν το κοινό του. Ήσυχα. Ναι, χρησιμοποιεί το internet, για έρευνα κυρίως. Ναι, διαβάζει σύγχρονη λογοτεχνία, λιγότερο από παλιά γιατί τον χρόνο του τον απορροφά το γράψιμο.

“Ιt is beyond my capacity to speak publicly about President Obama”, απάντησε όταν ρωτήθηκε, βάζοντας τις λέξεις προσεκτικά τη μια δίπλα στην άλλη. Σαν τις αρχαίες πέτρες. Σαν τους μαστόρους στα λιθόστρατα.

Εάν σκοτώσουμε τις λέξεις πού θα πατήσουμε για να πάμε παρακάτω; #saveancientgreek 

Διδαχτήκαμε τα Αρχαία Ελληνικά επί 6 χρόνια καθημερινά, πολλές ώρες τη βδομάδα από καθηγητές που είχαν και ενέπνεαν το πάθος για τη γλώσσα και τη γνώση. Δεν ήμουν η μόνη μαθήτρια του εξατάξιου Γυμνασίου που έβρισκα συγκλονιστικό το Αρχαίο κείμενο.

Σαν τον Sherlock Holmes ακολουθούσαμε λέξη τη λέξη με το δείκτη μας και το μολύβι για να αποκρυπτογραφήσουμε το κείμενο και να δούμε να ζωντανεύουν μπροστά μας χαρακτήρες και δράσεις, τραγωδίες και δικανικοί λόγοι. Το συντακτικό μάς ακόνιζε τις ικανότητες επαγωγής και αφαίρεσης – μόνο τη γραμματική απομνημονεύαμε και τη λίστα των λέξεων που έπαιρναν δασεία. Τότε η έμφαση δινόταν στο ακόνισμα της κριτικής μας ικανότητας. Πόσο μακρινά μοιάζουν όλα, κι ο Παπαδιαμάντης μας να διαβάζεται από μετάφραση σαν ξένη γλώσσα πλέον από χρόνια!

Δεν θυμάμαι να θεωρήσαμε νεκρή γλώσσα τα Αρχαία, ίσως γιατί στο σχήμα και στους ήχους των λέξεων ανιχνεύαμε τη συνέχεια της Ελληνικής γλώσσας πίσω στους αιώνες.

Οι λέξεις μας είναι κοχύλια που φυλάνε τους ήχους της θάλασσας, τη συλλογική μας μνήμη.  #saveancientgreek 

Η γλώσσα μας, πανάρχαια, φυλάει τα διδάγματα που πασχίζαμε να αποκωδικοποιήσουμε για την ατομική ευθύνη πέρα από τις εντολές των κρατούντων και τη δύναμη των Θεών.

Στα χρόνια μας, της δικτατορίας και της μεταπολίτευσης, από την καθαρεύουσα περάσαμε στη δημοτική. Ποτέ δεν κουραστήκαμε να μαθαίνουμε και να ερευνούμε. Η περιέργεια πάει χέρι-χέρι με τη φαντασία. Κι είναι αυτό που σε σπρώχνει να απλώνεσαι όταν νιώθεις να σε σφίγγει και να σε στενεύει εκεί όπου είσαι, είτε αυτό είναι τόπος είτε είναι συνθήκες. Η ικανότητα μας να επιβιώνουμε και να αγωνιζόμαστε, ακόμη και να ξεχωρίζουμε, σε όποια γωνιά της γης κι αν μεταναστεύσαμε ή μετοικήσαμε επί αιώνες θρέφεται από τη γλώσσα μας, την ευελιξία μας στην παραγωγή νοημάτων.

Επιβιώσαμε γιατί μάθαμε «να βγάζουμε νόημα», να νοηματο-δοτούμε. #saveancientgreek 

Αυτό είναι αρετή για να επιβιώνεις, ιδιαίτερα όταν τα πράγματα σού συμβαίνουν, δεν τα σχεδιάζεις. Δεν παρεμβαίνεις πάνω τους προληπτικά.
Το να προσπαθείς να βγάλεις νόημα εκ των υστέρων για ό,τι σου έχει συμβεί παράγει αυτοβιογραφία/memoir, όχι φόρμες όπως η νουβέλα ή το μυθιστόρημα. Αυτά απαιτούν σχεδιασμό, δομή, όπως κάθε κατασκευή, οικοδόμημα. Ακόμη κι ένα ανέκδοτο έχει δομή, έχει αρχή-μέση-τέλος.

Ο Don DeLillo ρωτήθηκε αν θέλει να γράψει memoir. Γέλασε, «όχι», είπε, «θέλω να εξαφανιστώ».

Έχοντας εκδώσει μια συλλογή με νουβέλες και διηγήματα που διαδραματίζονται στην πόλη της Αθήνας από το 1993-2005, γράφω και ξαναγράφω ιστορίες σε ένα χώρο που με προκαλεί να βγάλω νόημα – “I am looking around and back, trying to sort out what went wrong – for us, for the city, for the country”, αναλογίζομαι φωναχτά σε μια πρόσφατη απόπειρα  μυθιστορηματικής αυτοβιογραφίας.

Δεν θα χρησιμοποιήσω τη λέξη «αφήγημα». Μάλιστα την διέγραψα ήδη από το blog μου σαν ‘κατηγορία’ που από κάτω στοιχίζονταν γραπτά μου. Μερικές λέξεις θα μας στοιχειώνουν για καιρό.

Η γλώσσα είναι πολιτιστική μας κληρονομιά
#saveancientgreek #language_is_cultural_heritage

Παρακολουθούμε από χρόνια την απογύμνωση των χώρων, των τοπίων, των εννοιών στην πατρίδα μας. Αποσβολωμένοι.

Κι αν χάσαμε τις συντάξεις μας, αν οι ακίνητες περιουσίες μας γίνονται ευτελή βάρη που θέλουμε να ξεφορτωθούμε, αν οι πόλεις, οι αστικοί χώροι, οι παραλίες και τα δάση μας όλος ο βίος μας εκφυλίζεται δεν θα χάσουμε τώρα και τη γλώσσα μας.

Η γλώσσα μας μάς οδηγεί στη πηγή. Εάν μπαζώσουμε την πηγή, όπως μπαζώσαμε τα ποτάμια μας, από πού θα ποτιστούν οι λέξεις και η σκέψη, ο λόγος, από ποιες λέξεις θα γεννηθούν άλλες λέξεις; Και νοήματα; Κι ύστερα πως θα συνεννοηθούμε μεταξύ μας; Θα χαθεί κάθε ελπίδα για μας, αλλά και για τους μετά από μας.

Μήπως να γράψουμε το μυθιστόρημα που θέλουμε να διαβάσουμε;

#writethegreeknovel

Μήπως να ζήσουμε και όχι απλώς να επιβιώνουμε ενώ αγωνιζόμαστε να βγάλουμε νόημα από ό,τι μας συμβαίνει;

Μήπως είναι καιρός να παρέμβουμε, να σχεδιάσουμε το μέλλον που θέλουμε να έχουμε ατομικά και συλλογικά;

2015 © Copyright. All rights reserved